ÇELİK DENKLİK TABLOSU

  1. ÇELİK DENKLİK TABLOSU
  2. ELEMENTLERİN ÇELİK ÜZERİNE ETKİSİ
  3. ÇELİKLER HAKKINDA AÇIKLAMALAR

 

1-ÇELİK DENKLİK TABLOSU ;

Ürün Euro EU İtalyan UNI Alman DIN Amerikan ASTM - SAE - API Fransız NF Japon JIS
HR C8E C8 CK8 SAE1008    
HR C10E C10 CK10 SAE1010    
HR C12E C12 CK12 SAE1012    
HR C15E C15 CK15 SAE1015    
HR C20E C20 CK20 SAE1020    
HR 28Mn6   28Mn6 SAE1527    
HR S235JR FE360B ST37-2 SAE1015 E24-2 SM400A
HR S275JR FE430B ST44-2 SAE1020 E28-2  
HR E295 FEE290 ST50-2   A50-2  
HR S355M FEE355KGTM STE355TM A572 Gr. C E355R  
HR S235JR(Cu) FE360B(Cu) ST37-2(Cu) SAE1015(Cu) E24-2(Cu) SM400A(Cu)
HR S235JRC   RST37-2   E24-2NE  
HR S275JRC   ST44-2   E28-2  
HR S275JR FE430B ST44-2 SAE1020 E28-2  
HR S315MC FEE315 QSTE300TM 045XLK E315D SPFH490
HR S355MC FEE355 QSTE360TM GR50 E360D SPFH540
HR S420MC FEE420 QSTE420TM GR60 E420D SPFH590
HR S460MC FEE460 QSTE460TM GR65 E445D  
HR S500MC FEE490 QSTE500TM GR70 E490D  
HR C35E C35 CK35 SAE1035 XC38 S35C
HR C40E C40 CK40 SAE1040 XC42 S40C
HR C45E C45 CK45 SAE1045 XC48 S45C
HR C50E C50 CK50 SAE1050   S50C
HR C60E C60 CK60 SAE1060   S58C
HR C70E C70 CK70 SAE1070 XC70 S70C
HR C80E C80 CK80 SAE1080 XC80 S80C
HR S355J0 Fe510C St52-3U   E36-3 SS490B
HR E360 FEE690 ST70-2   A70-2  
HR 20MnB5 21B3 22B2   20MnB5RR 10B21/15B21
HR 30MnB5   28B2   30MnB5RR 15B30
HR S235J2C   ST37-3N   E24-4  
HR S355JR FE510B   A633 Gr. A,C,D E36-2 SM490A
HR S355J2C   ST52-3N   E36-3  
HR DD11 FEP11 STW22 CS 1C SPHD
HR DD12 FEP12 STW23      
HR DD13 FEP13 STW24 DS 3C SPHE
HR DD11(Cu) FEP11(Cu) STW22(Cu) CS(Cu) 1C(Cu) SPHD(Cu)
HR S355J2(Cu)       A52FP(Cu) SM490YA(Cu)
HR P235GH FE360-1KW HI A285 Gr. C - A414 Gr. C A37CP SPV24
HR P275SL   SPH275      
HR P265GH FE410-1KW HII A414 Gr. E A42CP SGV42
HR 16Mo3 16Mo3 15Mo3 A204 Gr. B 15D3  
HR P295GH FE460-1KW 17Mn4 A299 A414 Gr. F A48CP SGV46
HR P355GH FE510-1KW A19Mn6 A414 Gr. G A52CP SGV49
HR P355NH FEE355 KW WSTE355 A516 Gr. 70 A510 AP  
HR P355NL1 FEE355 KT TSTE355 A516 Gr. 70 A510 FP  
HR E335 FEE590 ST60-2   A60-2  
HR S275N   STE285     SM400B
HR S275NL   TSTE285 A633A    
HR S355NL   TSTE355 A633C E355FP  
HR S420N   STE420   E420R SM490C
HR S420NL   TSTE420 A633E E420FP  
HR S460N   STE460   E460R SM520B
HR S460NL   TSTE460   E460FP  
HR S275M   STE285TM      
HR S275ML   TSTE285TM      
HR S355ML   TSTE355TM A945 Gr. 50 E355FP  
HR S420M   STE420TM   E420R  
HR S420ML   TSTE420TM A945 Gr. 60 E420FP  
HR XS460M   STE460TM   E460R  
HR S460ML   TSTE460TM   E460FP  
HR S235J2W   WTST37-3   E24W-4 SMA490CW
HR S355J0WP       E36W-A3  
HR S355J2WP       E36W-A4  
HR S355J0W FE355W   A70950W E36W-B3  
HR S355J2W(+N)         SMA570W
HR S355J2W   WTST52-3 A70950W    
HR S355K2W(+N)       E36W-B4  
HR S355K2W     A70950W    
HR S460Q     A537A2 E460TR SM58
HR S460QL   TSTE460V   E460TFP  
HR S500Q   STE500V   E500TR  
HR S500QL   TSTE500V   E500TFP  
HR S550Q   STE550V   E550TR  
HR S550QL   TSTE550V   E550TFP  
HR S620Q   STE620V   E620TR  
HR S620QL   TSTE620V   E620TFP  
HR S690Q   STE690V A514F E690TR  
HR S690QL   TSTE690V A709100 E690TFP  
HR S890QL   TSTE890V      
HR S960QL   TSTE960V   E960T-11  
HR C22E   CK22   XC18 S20C
HR C25E   CK25   XC25 S25C
HR C30E   CK30   XC32 S30C
HR C55E   CK55 SAE1055 XC55 S55C
HR 38Cr2   38Cr2   38C2  
HR 38CrS2   38CrS2   38C2u  
HR 34Cr4 34Cr4 34Cr4   32C4 SCr430H
HR 37Cr4 37Cr4 37Cr4   38C4 SCr435H
HR 41Cr4 41Cr4 41Cr4   42C4 SCr440H
HR 25CrMo4 25CrMo4 25CrMo4   25CD4 SCM420
HR 34CrMo4 34CrMo4 34CrMo4   34CD4 SCM435H
HR 42CrMo4 42CrMo4 42CrMo4 SAE4142 42CD4 SCM440H
HR 50CrMo4 50CrMo4 50CrMo4      
HR 36CrNiMo4 36CrNiMo4 36CrNiMo4      
HR 34CrNiMo6 34CrNiMo6 34CrNiMo6 SAE4340   SNCM447
HR 30CrNiMo8 30CrNiMo8 30CrNiMo8   30CDN8 SNCM431
HR 36NiCrMo16       35NCD16  
HR S550MC FEE560 OSTE550TM GR80 E560D  
HR S600MC       E620D  
HR S700MC   OSTE690TM   E690D  
HR S355   ST52-3 GR50 E36 SM490B/C/YA
HR S460     GR65   SM570
CR DC01 FEP01 ST12 A366/CQ C SPCC
CR DC03 FEP02 ST13 A619/DQ E SPCD
CR DC04 FEP04 ST14 A620/DQSK ES SPCE
CR DC05 FEP05 ST15   SES  
CR DC04EK   EK2 TYPE I EME SPCD
HR DD13(B) FEP13(B) STW24(B) DS(B) 3C(B) SPHE(B)
HR P245NB FEE24 KR H I   BS 1 SG 255
HR P265NB FEE27 KR H II   BS 2 SG 295
HR P310NB FEE31 KR 17Mn4   BS 3 SG 325
HR P355NB FEE35 KR 19Mn6   BS 4 SG 365
HR 51CrV4 51CrV4 50CrV4 50C4V2 50CV4 SUP10
HR C45E C45 CK45 SAE1042-1045 XC48 S45C
HR S355N FEE355KGN STE355   E355R SM490B
HR S355NL FEE355KTN TSTE355 A633 Gr. C, D E355FP  
HR S235J0 FE360C ST37-3U   E24-3 SM400B
HR S275J0 FE430C ST44-3U A572 Gr. 42 E28-3  
HR S235J2(+N) FE360D ST37-3N A284 Gr. D E24-4 SM400C
HR S275J2(+N) FE430D ST44-3N A572 Gr. 42,50 E28-4  
HR S355J2(+N) FE510D ST52-3N A572 Gr. 50 E36-3 SM490C
HR S355K2(+N)       E36-4 SM490YB
CR DC06 FEP06 IF18 EDDS IF  
CR HC260LA   ZSTE260   E240C SPFC390
CR HC300LA FEE275F ZSTE300 Gr. 45 E280C SPFC440
CR HC340LA FEE315F ZSTE340 Gr. 50 E315C SPFC490
CR HC380LA FEE355F ZSTE380 Gr. 55 E355C SPFC540
CR HC420LA FEE420F ZSTE420 Gr. 60   SPFC590
CR DC06ED   ED4 TYPE III    
CR HCT600X(DP600) FEE600DPF     XE360B  
CR DC07 FEP07        
CR DC06EK FEP02S EK4 TYPE III EMES  
CR DC03ED FEP04S   TYPE II    
CR DC04ED   ED3 TYPE II   SPP
CR HCT450X(DP450) FEE450DPF       SPC440
CR HCT500X(DP500) FEE500DPF     XE300B SPC490DU
CR HCT780X(DP800) FEE800DPF     XE450B SPC780DU
HDG DX51D+Z FEP02G ST02Z LFQ GC SGCC
HDG DX52D+Z FEP03G ST03Z DQ GE SGCD1
HDG DX53D+Z FEP05G ST04Z DQSK GES SGCD2
HDG DX54D+Z FEP06G ST06Z DDS   SGCD3
HDG S220GD+Z     SQ-GRADE230 C230  
HDG S250GD+Z FEE250G STE250-2Z SQ-GRADE255 C250 SGC340
HDG S280GD+Z FEE280G STE280-2Z SQ-GRADE275 C280 SGC400
HDG S320GD+Z FEE320G STE320-3Z   C320 SGC440
HDG S350GD+Z FEE350G STE350-3Z SQ-GRADE340 C350 SGC490
HDG HX260LAD+Z   ZSTE260   E240C - E260C  
HDG HX300LAD+Z   ZSTE300 Gr. 45 E280C - E315C  
HDG HX340LAD+Z   ZSTE340 Gr. 50 E555C  
HDG HX380LAD+Z   ZSTE380 Gr. 55    
HDG HX420LAD+Z   ZSTE420 Gr. 60    
HR S550MC FEE560 OSTE550TM GR80 E560D  

tasarım, projelendirme, imalat desteği,

( BAŞA DÖN )

2-ELEMENTLERİN ÇELİK ÜSTÜNE ETKİLERİ  

( ALAŞIM ELEMENTLERİNİN ÇELİK YAPISINA ETKİSİ )

Takım çeliğinin takım çeliği olarak kullanılmasının koşulu onun ısıl işlemidir.Başarılı bir ısıl işlem olmadan kullanılan takım çeliğinin gerçek performansını elde etmek mümkün değildir. Hatalı ısıl işlem takım çeliğinden çok büyük emeklerle üretilen Kalıp-Takım vb. gibi parçaların çoğu zaman geri dönülmez bir şekilde hasar görmesine neden olur. Takım Çelikleri; 1-Soğuk iş Takım Çelikleri 2-Sıcak iş Takım Çelikleri 3-Plastik Takım Çelikleri 4-Yüksek hız Çelikleri diye 4 ana gruba ayrılırlar. Takım Çeliklerinin genel olarak Özellikleri: -Yüksek Mukavemet -Yüksek Aşınma Direnci -Yüksek Sertlik -Yüksek Sertleşebilirlik -Yüksek Süneklik ve tokluk -İyi Yüksek sıcaklık Özellikleri -Düşük Isıl Genleşme -Yüksek işlenebilirlik -İyi kaynaklanabilirlik -İyi Parlatılabilirlik. Takım çeliklerinin üretiminde 50mm2nin üzerindeki parçalar Dövme ile üretilmeli,Kabuk soyulmalı ve Ultrasonik çatlak kontrolünden geçirilmelidir. Bu işlemler yapılmazsa belli bir derinliğe kadar temizileme yapılmalı ve kullanılmadır. ÇELİK KALİTESİ: Takım çeliği yüksek oranda alaşım elementleri içerir. Yüksek alaşım elemanı çeliğin ergitilmesinden dökümüne ve işlenmesine kadar her aşamasında diğer çeliklerin üretiminden farklı sistemlerin kullanılmasını zorunlu kılar. ÇELİK ÜRETİMİ: Çok yüksek nitelikli olan takım çeliklerinin üretiminde kullanılan yöntemler son derece kaliteli ve yüksek teknoloji ürünü süreçlerden oluşmaktadır. Girdi olara çok temiz hurda kullanılır. Ergitme elektrik ark ocaklarında yapılır. Ve mutlaka ergitme sonunda Ca enjeksiyonu -pota metalurjisi-enjeksiyonla gaz alma gibi işlemler çeliğin kalitesini arttırmak için ergiyiğe tatbik edilir. Döküm dipten Döküm yöntemi ile yapılır. Elde edilen ingotlar curuf altı Ergitme işlemi ile iç yapı homojenliği kazandırılarak ve sonra dövülerek ısıl işleme alınır. Tüm bu ısıl işlemler ve dövme sonucu bozunmuş tabakaların çelikten uzaklaştırmak için kütükler taşalı işleme girer. Böylece Kabuk soyunmuş hale gelen kütükler ultrsonik çatlak kontrölünden geçirilerek yada diğer mekanik incelemelerden geçirilerek müşteriye sunulur. Bazı Notlar: Pota Metalurjisi ve dipten döküm yöntemi ile segregasyon (alaşım elemanlarının ve kalıntılarının birikmesini) azaltan blok ısıl işlemi ile birlikte Kombine dövme sistemleri homojen kimyasal bileşimi garanti eden üretim koşullarıdır. Takım çeliğinin en önemli özellikleri Tokluk ve sünekliktir. Ağız Dökülmesine,çatlak oluşumuna ve çatlağın ilerlemesine karşı malzemenin gösterdiği direnç mümkün olduğunca yüksek olmalıdır. CURUF ALTI ERGİTME: Kimyasal bileşimle oynayarak geliştirerek bu özellikleri arttırmanın sınırları vardır. Öte yandan iki malzemenin kimyasal bileşimi aynı olsa dahi mikroyapıları farklı olabilir. Çeliğin Hücre yapısı olarak anılan mikroyapının ince olması ve her bölgede aynı yani homojen olmalıdır. Taneler ne kadar ufak ve biçimleride küreye yakın olursa çeliğin özellikleri de o kadar yüksek olacaktır .İşte bu yüzden takım Çelikleri vakum altında Gaz Gderme ile safsızlık , oksijen-azot ve hidrojenden arındırılır. Ca Enjeksiyonu ile sülfürler Küresel hale getirilir. Ve en önemlisi Curuf altı Ergitme yöntemi ile çelik yeniden ergitilerek içerdiği son safsızlıktan kurtulması sağlanır. Böylece Son Derece Temiz bir mikro yapı yani son derece Tok bir çelik elde edilmiş olunur. ESR Görmüş Malzeme homojen ve temiz iç yapıları,mekanik Özellikleri kendini yüksek tokluk ve süneklik olarak ifade eder. DÖVME: Takım çeliklerinin içerdiği yüksek oranlı alaşım Elementleri (CR,V,Mo,W gibi…) çeliğin katılaşma yapısında yoğun olarak kaba karbürler şeklinde bulunur.Bu karbürler ağ yapısındadır. Bu karbürler Tokluğu düşürücü ve kırılgan özelliğe sahiptir. Amaç: Döverek ağ yapının parçalanması ve Karbürlerin Küçültülmesidir. TALAŞLI İŞLEME: Dövme ve ısıl işlem esnasında kütüklerin yüzeyinde Oksidasyon ile Yüzey çatlaklarını gidermek gerekir.Bu yüzden bu kütüklere mutlaka Kabuk soyma işlemi yapılmalıdır. İnceltme Ve Kalite kontrol: Kabuk soyma sırasında çatlak olup olmadığı ultrasonik çatlak kontrölünden geçirmek gerekir. ALAŞIM ELEMENTLERİNİN ÇELİK YAPISINA ETKİSİ KARBONLU ÇELİKLER Mn, Si gibi alaşım elementlerinin bir veya ikisinin çeliğin içindeki değerleri, -enaz- Mn%1,65 – Si%0,60 geçmiyor ve kimyasal bileşiminde başka herhangi bir alaşım elementinin belirli bir miktarda -enaz- bulunması istenmiyorsa bu çelikler, karbonlu çelikler sınıfına girer. ALAŞIMLI ÇELİKLER Karbonlu çeliklerden normal olarak sağlanamayan kendine has Özellikleri kazanmak için, bir veya birden fazla alaşım Elementi katmak suretiyle yapılan çelikler alaşımlı çeliklerdir. Mn, Si gibi alaşım elementlerinin bir veya birden fazlasının, çeliğin içindeki değerleri Mn%1,65 Si%0,60 dan fazla olan ve bunlara eklenen öteki elementlerden -Al, B, Cr, Co, Mo, N, Ti, W, V, Zr- birinin veya birkaçının bulunması istenen çelikler, alaşımlı çelikler sınıfına girer. Alaşımlı çeliğin, alaşım elementlerinin alt ve üst limit değerleri arasındaki fark çok az olup, alaşım elementi sayısı arttıkça, alınacak dökümler de uygun olmayanların sayısı fazlasıyla artar. Alaşımla çelik ingot ve kütüklerinin gerek yüzünde gerekse içinde meydana gelmesi muhtemel çatlamalara neden olmaması için, özel kuyu ocaklarında ağır ağır soğutulur. Ayrıca haddeleme ve dövme işlemlerinden Önce son olarak hatalar giderilir. Bu nedenlerden ötürü alaşımlı çelik yapımı, karbonlu çeliklere kıyasla daha zordur. KARBON Karbon: Çelikte başlıca sertleştirici etkisi olan elementtir. Karbon miktarındaki her artış, çeliğin sıcak haddeleme veya normalize edilmiş halindeki sertlik ve-.çekme dayanımını artırır. Fakat esnekliğini, dövülme, kaynak edilme ve kesilme özelliğini zayıflatır. MANGAN Mangan;çeliğin dayanımını geliştirir. Esnekliğini az miktarda azaltır. Dövme ve kaynak edilme özelliğine olumlu etkide bulunur.Manganın,sertlik ve dayanımı artıran Özelliği, karbon miktarına bağlıdır. Manganın yüksek karbonlu çeliklerdeki etkisi, düşük karbonlu çeliklere oranla daha fazladır. Mangan su verme derinliğini artırır. Paslanmaya -korozyona- olan dayanımını geliştirir. SİLİSYUM Silisyum; çelik dökümlerde fiziksel dayanımı ve özgül ağırlığı artırır. Silisyum, mangan gibi bütün çeliklerde bulunan bir elementtir. Çelik yapımında demir cevherinden, veya ocak astarı olan tuğlalardan da bir miktar silis, çeliğin bünyesine kendiliğinden girer. Silisyumlu çelikler deyimi; bileşiminde %0,4Q dan fazla silisyum olan çelikler için kullanılır. Çelikte silisyumun bulunması esnekliği eksi yönde etkilerse de beher %1 artış için çekme dayanımını l O Kg/mm, akma dayanımını da benzer oranda artırır. %14 arasında silisyum bulunan çelikler,kimyasal tepkilere karşı dayanımlı olduklarından, bu durumdaki çelikler dövülemezler. FOSFOR Fosfor; genel olarak çelikte zararlı olarak bilinir. Yüksek nitelikteki çeliklerde fosfor yüzdesi en çok olarak 0,030 - 0,050 arasında tutulur. KÜKÜRT Kükürt; çeliği kırılgan yapar ve haddelenmesini güçleştirir. Çeliğin İşlenebilme özelliğinin artırılması söz konusu olmadığı hallerde, fosfor gibi istenmeyen yabancı maddeler olarak kabul edilen bir elementtir. Normal olarak müsaade edilen miktar en çok %0,025-0,050 arasında sınırlandırılır. KROM Krom; çeliğin dayanım özelliğini artıran fakat buna karşılık, esnekliğini çok az bir dereceye kadar eksi yönde etkileyen bir alaşım elementidir. Krom, çeliğin sıcağa dayanımını artırır. Kabuk-tufal- yapmayı önler. İçinde yüksek oranda krom bulunması; çeliğin paslanmaya karşı dayanımını artırır.Kromlu paslanmaz çeliklerde krom oranı arttıkça, kaynak edilebilme yeteneği azalır. Krom, dengesi çabuk bozulmayan karbürü meydana getirir. Çelikte beher %1 oranındaki krom yüzdeki artısına karşılık, çekme dayanımında yaklaşık olarak 8-10 kg/mm2 lik bir artış görülür. Aynı oran içinde almamakla beraber, akma dayanımı yükselirse de çentik dayanımı düşer. NİKEL Nikel; çeliğin dayanımını silisyum ve mangana kıyasla daha az artırır. Çelikte nikel, özellikle kromla birlikte bulunduğu zaman,sertliğin derinliklere inmesini sağlar. Krom nikelli çelikler paslanmaz, kabuklaşmaya ve ısıya dayanımlıdır. Özellikle düşük sıcaklıklarda, makine yapım çeliklerinin çentik dayanımını artırır. Nikel, ıslah ve sementasyon çeliklerinin dayanımını artırdığı gibi, istenen yapıdaki çelikler, paslanmaya ve kabuklaşmaya dayanımlı çelikler için, uygun bir alaşım elementidir. MOLİBDEN Molibden; çeliğin çekme dayanımını özellikle ısıya dayanımıyla kaynak edilme özelliğini artırır. Yüksek miktarda molibden, çeliklerin dövülmesini güçleştirir. Molibden, kromla birlikte daha çok kullanılır. Molibdenin etkisi volframa benzer. Alaşımla çeliklerde molibden; krom nikelle birlikte kullanıldığında, akma ve çekme dayanımını artırır. Mobilden kuvvetli karbür meydana getirdiğinden, hava ve sıcak iş çeliklerinde, ostenitik pasa dayanımlı çeliklerde, sementasyon, makine yapım çelikleriyle ısıya dayanımlı çeliklerin yapımında kullanılır. VANADYUM Vanadyum; çok düşük miktarlarda kullanıldığında çeliğin sıcağa dayanımını artırır. Vanadyum, alaşımlı makine yapı çelikleri tane yapılarının ince olmasını ve fiziksel özelliklerinin geliştirilmesini sağlar.Aynı zamanda çelik kesici uçlarının, daha uzun zaman keskin kalmasını sağlar. Genellikle, alaşımlı makine yapım çeliklerinde bulunan vanadyum miktarı %0,03-0,25 arasında değişir. Karbür yapmaya karşı kuvvetli bir eğilimi vardır. Çeliğin çekme ve akma dayanımını arttırır. Makine yapım ve sıcak iş çeliklerinde özellikle vanadyum krom, hava ve makine yapım çeliklerinde wolframla birlikte kullanılır. VOLFRAM Volfram; çeliğin dayanımını artıran bir alaşım elementidir. Takım çeliklerinde, kesici kenarlar sertliğinin artmasını, kullanma ömrünün uzamasını ve yüksek ısıya dayanımını sağlar. Bu yönden hava çeliklerinde, takım çeliklerinde ve ıslah çeliklerinde, alaşım elementi olarak yaygın bir şekilde kullanılır. Çelikte volframın bulunması belirli yüzdelere kadar kaynak edilebilme özelliğine geliştirici etkiler yapar. Çeliğe ilâve edilecek beher wolfram yüzdesi, akma ve çekme dayanımını 4 kg/mm2 ye kadar artırır. Volframın karbür meydana getirmeye karşı kuvvetli bir eğilimi olup, yüksek çalışma sıcaklığında, çeliğin menevişlenip sertliğini kaybetmemesini sağladığından, sıcağa dayanımlı çeliklerin yapımında tercih edilir.

KARBONLU ÇELİKLER

Mn, Si gibi alaşım elementlerinin bir veya ikisinin çeliğin içindeki değerleri, -enaz- Mn%1,65 – Si%0,60 geçmiyor ve kimyasal bileşiminde başka herhangi bir alaşım elementinin belirli bir miktarda -enaz- bulunması istenmiyorsa bu çelikler, karbonlu çelikler sınıfına girer.

ALAŞIMLI ÇELİKLER

Karbonlu çeliklerden normal olarak sağlanamayan kendine has Özellikleri kazanmak için, bir veya birden fazla alaşım Elementi katmak suretiyle yapılan çelikler alaşımlı çeliklerdir. Mn, Si gibi alaşım elementlerinin bir veya birden fazlasının, çeliğin içindeki değerleri Mn%1,65 Si%0,60 dan fazla olan ve bunlara eklenen öteki elementlerden -Al, B, Cr, Co, Mo, N, Ti, W, V, Zr- birinin veya birkaçının bulunması istenen çelikler, alaşımlı çelikler sınıfına girer. Alaşımlı çeliğin, alaşım elementlerinin alt ve üst limit değerleri arasındaki fark çok az olup, alaşım elementi sayısı arttıkça, alınacak dökümler de uygun olmayanların sayısı fazlasıyla artar. Alaşımla çelik ingot ve kütüklerinin gerek yüzünde gerekse içinde meydana gelmesi muhtemel çatlamalara neden olmaması için, özel kuyu ocaklarında ağır ağır soğutulur. Ayrıca haddeleme ve dövme işlemlerinden Önce son olarak hatalar giderilir. Bu nedenlerden ötürü alaşımlı çelik yapımı, karbonlu çeliklere kıyasla daha zordur. 

KARBON

Karbon: Çelikte başlıca sertleştirici etkisi olan elementtir. Karbon miktarındaki her artış, çeliğin sıcak haddeleme veya normalize edilmiş halindeki sertlik ve-.çekme dayanımını artırır. Fakat esnekliğini, dövülme, kaynak edilme ve kesilme özelliğini zayıflatır.

MANGAN

Mangan;çeliğin dayanımını geliştirir. Esnekliğini az miktarda azaltır. Dövme ve kaynak edilme özelliğine olumlu etkide bulunur.Manganın,sertlik ve dayanımı artıran Özelliği, karbon miktarına bağlıdır. Manganın yüksek karbonlu çeliklerdeki etkisi, düşük karbonlu çeliklere oranla daha fazladır. Mangan su verme derinliğini artırır. Paslanmaya -korozyona- olan dayanımını geliştirir.

SİLİSYUM

Silisyum; çelik dökümlerde fiziksel dayanımı ve özgül ağırlığı artırır. Silisyum, mangan gibi bütün çeliklerde bulunan bir elementtir. Çelik yapımında demir cevherinden, veya ocak astarı olan tuğlalardan da bir miktar silis, çeliğin bünyesine kendiliğinden girer. Silisyumlu çelikler deyimi; bileşiminde %0,4Q dan fazla silisyum olan çelikler için kullanılır. Çelikte silisyumun bulunması esnekliği eksi yönde etkilerse de beher %1 artış için çekme dayanımını l O Kg/mm, akma dayanımını da benzer oranda artırır. %14 arasında silisyum bulunan çelikler,kimyasal tepkilere karşı dayanımlı olduklarından, bu durumdaki çelikler dövülemezler.

FOSFOR

Fosfor; genel olarak çelikte zararlı olarak bilinir. Yüksek nitelikteki çeliklerde fosfor yüzdesi en çok olarak 0,030 - 0,050 arasında tutulur.

KÜKÜRT

Kükürt; çeliği kırılgan yapar ve haddelenmesini güçleştirir. Çeliğin İşlenebilme özelliğinin artırılması söz konusu olmadığı hallerde, fosfor gibi istenmeyen yabancı maddeler olarak kabul edilen bir elementtir. Normal olarak müsaade edilen miktar en çok %0,025-0,050 arasında sınırlandırılır.

KROM

Krom; çeliğin dayanım özelliğini artıran fakat buna karşılık, esnekliğini çok az bir dereceye kadar eksi yönde etkileyen bir alaşım elementidir. Krom, çeliğin sıcağa dayanımını artırır. Kabuk-tufal- yapmayı önler. İçinde yüksek oranda krom bulunması; çeliğin paslanmaya karşı dayanımını artırır.Kromlu paslanmaz çeliklerde krom oranı arttıkça, kaynak edilebilme yeteneği azalır. Krom, dengesi çabuk bozulmayan karbürü meydana getirir. Çelikte beher %1 oranındaki krom yüzdeki artısına karşılık, çekme dayanımında yaklaşık olarak 8-10 kg/mm2 lik bir artış görülür. Aynı oran içinde almamakla beraber, akma dayanımı yükselirse de çentik dayanımı düşer.

NİKEL

Nikel; çeliğin dayanımını silisyum ve mangana kıyasla daha az artırır. Çelikte nikel, özellikle kromla birlikte bulunduğu zaman,sertliğin derinliklere inmesini sağlar. Krom nikelli çelikler paslanmaz, kabuklaşmaya ve ısıya dayanımlıdır. Özellikle düşük sıcaklıklarda, makine yapım çeliklerinin çentik dayanımını artırır. Nikel, ıslah ve sementasyon çeliklerinin dayanımını artırdığı gibi, istenen yapıdaki çelikler, paslanmaya ve kabuklaşmaya dayanımlı çelikler için, uygun bir alaşım elementidir. 

MOLİBDEN

Molibden; çeliğin çekme dayanımını özellikle ısıya dayanımıyla kaynak edilme özelliğini artırır. Yüksek miktarda molibden, çeliklerin dövülmesini güçleştirir. Molibden, kromla birlikte daha çok kullanılır. Molibdenin etkisi volframa benzer. Alaşımla çeliklerde molibden; krom nikelle birlikte kullanıldığında, akma ve çekme dayanımını artırır. Mobilden kuvvetli karbür meydana getirdiğinden, hava ve sıcak iş çeliklerinde, ostenitik pasa dayanımlı çeliklerde, sementasyon, makine yapım çelikleriyle ısıya dayanımlı çeliklerin yapımında kullanılır.

VANADYUM

Vanadyum; çok düşük miktarlarda kullanıldığında çeliğin sıcağa dayanımını artırır. Vanadyum, alaşımlı makine yapı çelikleri tane yapılarının ince olmasını ve fiziksel özelliklerinin geliştirilmesini sağlar.Aynı zamanda çelik kesici uçlarının, daha uzun zaman keskin kalmasını sağlar. Genellikle, alaşımlı makine yapım çeliklerinde bulunan vanadyum miktarı %0,03-0,25 arasında değişir. Karbür yapmaya karşı kuvvetli bir eğilimi vardır. Çeliğin çekme ve akma dayanımını arttırır. Makine yapım ve sıcak iş çeliklerinde özellikle vanadyum krom, hava ve makine yapım çeliklerinde wolframla birlikte kullanılır.

VOLFRAM

Volfram; çeliğin dayanımını artıran bir alaşım elementidir. Takım çeliklerinde, kesici kenarlar sertliğinin artmasını, kullanma ömrünün uzamasını ve yüksek ısıya dayanımını sağlar. Bu yönden hava çeliklerinde, takım çeliklerinde ve ıslah çeliklerinde, alaşım elementi olarak yaygın bir şekilde kullanılır. Çelikte volframın bulunması belirli yüzdelere kadar kaynak edilebilme özelliğine geliştirici etkiler yapar. Çeliğe ilâve edilecek beher wolfram yüzdesi, akma ve çekme dayanımını 4 kg/mm2 ye kadar artırır. Volframın karbür meydana getirmeye karşı kuvvetli bir eğilimi olup, yüksek çalışma sıcaklığında, çeliğin menevişlenip sertliğini kaybetmemesini sağladığından, sıcağa dayanımlı çeliklerin yapımında tercih edilir.

tasarım, projelendirme, imalat desteği,

( BAŞA DÖN )

 

3-ÇELİKLER HAKKINDA AÇIKLAMALAR ;

Takım çeliğinin takım çeliği olarak kullanılmasının koşulu onun ısıl işlemidir.Başarılı bir ısıl işlem olmadan kullanılan takım çeliğinin gerçek performansını elde etmek mümkün değildir. Hatalı ısıl işlem takım çeliğinden çok büyük emeklerle üretilen Kalıp-Takım vb. gibi parçaların çoğu zaman geri dönülmez bir şekilde hasar görmesine neden olur.

Takım Çelikleri;

1-Soğuk iş Takım Çelikleri

2-Sıcak iş Takım Çelikleri

3-Plastik Takım Çelikleri

4-Yüksek hız Çelikleri diye 4 ana gruba ayrılırlar.

Takım Çeliklerinin genel olarak Özellikleri:

-Yüksek Mukavemet

-Yüksek Aşınma Direnci

-Yüksek Sertlik

-Yüksek Sertleşebilirlik

-Yüksek Süneklik ve tokluk

-İyi Yüksek sıcaklık Özellikleri

-Düşük Isıl Genleşme

-Yüksek işlenebilirlik

-İyi kaynaklanabilirlik

-İyi Parlatılabilirlik.

Takım çeliklerinin üretiminde 50mm2nin üzerindeki parçalar Dövme ile üretilmeli,Kabuk soyulmalı ve Ultrasonik çatlak kontrolünden geçirilmelidir. Bu işlemler yapılmazsa belli bir derinliğe kadar temizileme yapılmalı ve kullanılmadır.

ÇELİK KALİTESİ:

Takım çeliği yüksek oranda alaşım elementleri içerir. Yüksek alaşım elemanı çeliğin ergitilmesinden dökümüne ve işlenmesine kadar her aşamasında diğer çeliklerin üretiminden farklı sistemlerin kullanılmasını zorunlu kılar.

ÇELİK ÜRETİMİ:

Çok yüksek nitelikli olan takım çeliklerinin üretiminde kullanılan yöntemler son derece kaliteli ve yüksek teknoloji ürünü süreçlerden oluşmaktadır. Girdi olara çok temiz hurda kullanılır. Ergitme elektrik ark ocaklarında yapılır. Ve mutlaka ergitme sonunda Ca enjeksiyonu -pota metalurjisi-enjeksiyonla gaz alma gibi işlemler çeliğin kalitesini arttırmak için ergiyiğe tatbik edilir. Döküm dipten Döküm yöntemi ile yapılır. Elde edilen ingotlar curuf altı Ergitme işlemi ile iç yapı homojenliği kazandırılarak ve sonra dövülerek ısıl işleme alınır. Tüm bu ısıl işlemler ve dövme sonucu bozunmuş tabakaların çelikten uzaklaştırmak için kütükler taşalı işleme girer. Böylece Kabuk soyunmuş hale gelen kütükler ultrsonik çatlak kontrölünden geçirilerek yada diğer mekanik incelemelerden geçirilerek müşteriye sunulur.

Bazı Notlar:

Pota Metalurjisi ve dipten döküm yöntemi ile segregasyon (alaşım elemanlarının ve kalıntılarının birikmesini) azaltan blok ısıl işlemi ile birlikte Kombine dövme sistemleri homojen kimyasal bileşimi garanti eden üretim koşullarıdır. Takım çeliğinin en önemli özellikleri Tokluk ve sünekliktir. Ağız Dökülmesine,çatlak oluşumuna ve çatlağın ilerlemesine karşı malzemenin gösterdiği direnç mümkün olduğunca yüksek olmalıdır.

CURUF ALTI ERGİTME:

Kimyasal bileşimle oynayarak geliştirerek bu özellikleri arttırmanın sınırları vardır. Öte yandan iki malzemenin kimyasal bileşimi aynı olsa dahi mikroyapıları farklı olabilir. Çeliğin Hücre yapısı olarak anılan mikroyapının ince olması ve her bölgede aynı yani homojen olmalıdır. Taneler ne kadar ufak ve biçimleride küreye yakın olursa çeliğin özellikleri de o kadar yüksek olacaktır .İşte bu yüzden takım Çelikleri vakum altında Gaz Gderme ile safsızlık , oksijen-azot ve hidrojenden arındırılır. Ca Enjeksiyonu ile sülfürler Küresel hale getirilir. Ve en önemlisi Curuf altı Ergitme yöntemi ile çelik yeniden ergitilerek içerdiği son safsızlıktan kurtulması sağlanır. Böylece Son Derece Temiz bir mikro yapı yani son derece Tok bir çelik elde edilmiş olunur. ESR Görmüş Malzeme homojen ve temiz iç yapıları,mekanik Özellikleri kendini yüksek tokluk ve süneklik olarak ifade eder.

DÖVME:

Takım çeliklerinin içerdiği yüksek oranlı alaşım Elementleri (CR,V,Mo,W gibi…) çeliğin katılaşma yapısında yoğun olarak kaba karbürler şeklinde bulunur.Bu karbürler ağ yapısındadır. Bu karbürler Tokluğu düşürücü ve kırılgan özelliğe sahiptir. Amaç: Döverek ağ yapının parçalanması ve Karbürlerin Küçültülmesidir.

TALAŞLI İŞLEME:

Dövme ve ısıl işlem esnasında kütüklerin yüzeyinde Oksidasyon ile Yüzey çatlaklarını gidermek gerekir.Bu yüzden bu kütüklere mutlaka Kabuk soyma işlemi yapılmalıdır.

İnceltme Ve Kalite kontrol:

Kabuk soyma sırasında çatlak olup olmadığı ultrasonik çatlak kontrölünden geçirmek gerekir.

tasarım, projelendirme, imalat desteği,

( BAŞA DÖN )

 

TSF MÜHENDİSLİK, MAKİNA, VİNÇ, RAY. VİNÇ İMALATI & REVİZYON.Standart Vinç Grupları Köprü - Portal Vinçler Ağır Sanayi Vinçleri Vinç Modernizasyonu Vinç Aksesuarları Sık Sorulan Sorular Vinç fiyat etkenleri. Vinç çalışma sınıfı. RAY & RAY AKSESUARLARI.A Serisi Raylar S ve Diğer Raylar Kare Raylar Ray Krapoları 21.105 N/P krapo .22.205 N/P krapo .41.106 N/P krapo .42.206 N/P krapo .61.107 N/P krapo .Ray Pedleri Ray Uygulamaları Sık Sorulan Sorular Ray ısıl genleşmesi. Bulunabilen raylar. Kare Ray Özellikleri.Ray pedi ne işe yarar?Krapo sıklık hesabı .Krapo nasıl döşenir? MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ. Fizibilite Fizibilite Nedir? Donanım alım analiz. Analiz ve organizasyon Maliyet Analizi-Teklifci Teklifci Programı 1 Teklifci Programı 2 Makina-Vinç Proje Dnş Sorun Analizi ve Çözüm Kontrol ve Raporlama Genel Teknik Bilgiler . Çelik Denklik Tbl.HEA profil teknik Tbl. NPI profil teknik Tbl. Civata sıkma torkları.

HİZMETLERİMİZ.

MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ. Fizibilite                 Fizibilite Nedir?    Donanım alım analiz. Analiz ve organizasyon     Maliyet Analizi-Teklifci  Teklifci Programı 1 Teklifci Programı 2      Makina-Vinç Proje Dnş   Sorun Analizi ve Çözüm Kontrol ve Raporlama

Genel Teknik Bilgiler .        Çelik Denklik  Tbl.HEA profil teknik Tbl. NPI profil teknik Tbl. Civata sıkma torkları.

VİNÇ İMALATI & REVİZYON.Standart Vinç Grupları     Köprü - Portal Vinçler      Ağır Sanayi Vinçleri        Vinç Modernizasyonu      Vinç Aksesuarları          Sık Sorulan Sorular       Vinç fiyat etkenleri.  Vinç çalışma sınıfı. 

RAY & RAY AKSESUARLARI.A Serisi Raylar                S ve Diğer Raylar         Kare Raylar       Ray Krapoları     21.105 N/P krapo     .22.205 N/P krapo     .41.106 N/P krapo     .42.206 N/P krapo     .61.107 N/P krapo     .Ray Pedleri                   Ray Uygulamaları           Sık Sorulan Sorular   Ray ısıl genleşmesi.  Bulunabilen raylar. Kare Ray Özellikleri.Ray pedi ne işe yarar?Krapo sıklık hesabı   .Krapo nasıl döşenir? 

.

© 2015 TSF MAKİNA. Tüm Hakları Saklıdır.